Năm nay, lễ hội cầu ngư – rước cá sủ vàng của làng văn hóa Ngọc Tỉnh được mở rộng với quy mô lớn hơn nhằm hưởng ứng Năm Du lịch quốc gia đồng bằng sông Hồng – Hải Phòng 2013 và chủ đề năm của thành phố là “Năm Du lịch và Đô thị”. Thay vì rước cá sủ vàng được làm từ giấy và nan tre như những năm trước, năm 2013 này, người dân trong làng cùng công đức tạc một mô hình cá sủ vàng bằng gỗ nặng hơn 1 tạ cung tiến trong đình làng làm vật thiêng thờ cúng. Trong lễ hội cầu ngư, cá sủ vàng bằng gỗ được rước từ bến Thống về đình làng cử hành các nghi thức tế lễ với mong ước cầu cho quanh năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu; mong cho trời yên, biển lặng, tàu, thuyền ra khơi thuận buồm xuôi gió, tôm cá đầy khoang, cuộc sống dân làng ngày càng sung túc.
Người dân làng Ngọc Tỉnh rước cá sủ từ bến Thống về đình
Theo các bậc cao niên trong làng cho biết, nghề đánh bắt hải sản ở làng Ngọc Tỉnh hình thành và phát triển từ thế kỷ 19. Từ xa xưa, trai làng Ngọc Tỉnh từng tự hào giới thiệu với các cô gái làng bên về làng mình qua những câu thơ rằng:
“Hỡi cô thắt dải lưng xanh
Có về Ngọc Tỉnh với anh thì về
Ngọc Tỉnh rợp bóng cây đề
Có giếng tắm mát, có nghề đi khơi”
Nhiều năm về trước, ngày ngày, từng đoàn thuyền lớn nhỏ của Ngọc Tỉnh từ bến Thống căng buồm ra khơi tung lưới, quăng chài. Mỗi sáng hoặc chiều, khi thuyền nối nhau về bến đầy ắp cá, tôm. Ngoài thủy hải sản thông thường phục vụ đời sống sinh hoạt của người dân, ngư dân Ngọc Tỉnh còn từng bắt được cá Sủ vàng kép có trọng lượng lớn, hình dáng và màu sắc đẹp lại có giá trị kinh tế cao. Bóng cá sủ vàng là sản phẩm xuất khẩu quý hiếm. Vì vậy, cá sủ vàng được chọn làm vật thiêng dâng lễ thần biển, thờ cúng Thành hoàng làng và rước trong lễ hội cầu ngư.
Lễ hội cầu ngư – rước cá sủ vàng năm nay là một điểm nhấn văn hóa mang ý nghĩa đặc trưng của ngư dân miền biển. Thời gian tới, làng văn hóa Ngọc Tỉnh sẽ tiếp tục duy trì tổ chức lễ hội thường niên với quy mô rộng hơn và phong phú về phần hội với nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa gắn với cuộc sống của ngư dân nơi đây như nhảy cầu thùm, thi kéo lưới, kéo co dưới nước… Để nhân dân và du khách khi đến với Ngọc Tỉnh sẽ thấy, đây thực là “Làng văn hóa hiếu khách, khi đón, khi đưa, nhà nhà tấp nập/Người Ngọc Tỉnh nghĩa tình tối lửa tắt đèn, xóm xóm yên vui”./.
(Báo Hải Phòng)